دهک‌بندی اقتصادی به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در سیاست‌گذاری اجتماعی و اقتصادی، نقشی اساسی در توزیع عادلانه منابع، پرداخت یارانه‌ها و حمایت‌های معیشتی ایفا می‌کند. آنچه این فرآیند را معتبر و کارآمد می‌سازد، اتکای آن به داده‌های دقیق و به‌روز است.

۱. افزایش دقت در شناسایی مشمولان حمایت‌ها

استفاده از داده‌های قدیمی یا ناقص سبب می‌شود بخشی از جامعه که در واقعیت به حمایت نیاز دارند، از شمول برنامه‌های حمایتی خارج شوند، و در مقابل، برخی گروه‌های غیرنیازمند همچنان بهره‌مند باقی بمانند. داده‌های به‌روز می‌توانند به شناسایی دقیق‌تر وضعیت اقتصادی خانوارها کمک کرده و خطاهای نوع اول و دوم را به حداقل برسانند.

۲. پاسخ‌گویی به تغییرات سریع اقتصادی و اجتماعی

شرایط اقتصادی کشور، به‌ویژه در سال‌های اخیر، دستخوش نوسانات شدید بوده است؛ از تورم و تغییرات بازار کار گرفته تا تحولات در درآمدهای ارزی. این تغییرات می‌توانند در کوتاه‌مدت وضعیت معیشتی خانوارها را دگرگون سازند. بنابراین، دهک‌بندی تنها زمانی معتبر است که به طور مستمر به‌روزرسانی شود تا سیاست‌گذار بتواند در مواجهه با بحران‌ها یا تغییرات ناگهانی، تصمیمات متناسب اتخاذ کند.

۳. تقویت عدالت اجتماعی و اعتماد عمومی

عدالت زمانی محقق می‌شود که منابع عمومی به‌درستی و بر اساس نیاز واقعی توزیع گردد. در صورت نبود داده‌های به‌روز، بی‌عدالتی در تخصیص یارانه‌ها و حمایت‌ها به سرعت آشکار شده و موجب کاهش سرمایه اجتماعی و بی‌اعتمادی عمومی می‌شود. داده‌های جدید و معتبر، ابزار تحقق عدالت اجتماعی و افزایش اعتماد مردم به سیاست‌های دولت‌اند.

۴. کارآمدی در تخصیص منابع محدود

منابع مالی دولت همواره محدود است و هرگونه انحراف در شناسایی گروه‌های هدف، به معنای اتلاف منابع و کاهش اثربخشی سیاست‌های حمایتی است. به‌روزرسانی مستمر داده‌ها کمک می‌کند تا یارانه‌ها و حمایت‌ها به‌طور هدفمند به اقشار واقعاً نیازمند اختصاص یابند و کارایی نظام حمایت اجتماعی افزایش یابد.

۵. ایجاد زیرساخت برای تصمیم‌گیری‌های آینده

داده‌های به‌روز نه‌تنها برای دهک‌بندی فعلی، بلکه به عنوان یک سرمایه اطلاعاتی بلندمدت اهمیت دارند. این داده‌ها می‌توانند پایه‌ای برای طراحی سیاست‌های توسعه‌ای، اصلاح نظام مالیاتی، و برنامه‌ریزی در حوزه‌های سلامت، آموزش و اشتغال باشند.